Bezinning rondom LHBT  - Inleiding

In het najaar van 2019 hebben we een gemeenteavond gehad over LHBT. We hebben u toen beloofd dat er een vervolg zal komen. Daarom zal de komende tijd in Onderweg regelmatig informatie verschijnen over dit onderwerp. Als dit vragen bij u oproept, horen we dat graag. Als gemeente zoeken we naar een weg om op de juiste manier hiermee om te gaan. De kerkenraad geeft leiding aan dit proces, maar als gemeenteleden zijn we er allemaal bij betrokken. Dus aarzel niet te reageren: stel de vragen die u hebt en geef uw mening over wat u hier leest. U kunt uw reactie sturen naar een van de mensen van de werkgroep die door de kerkenraad is aangesteld om dit proces te begeleiden. De werkgroep bestaat uit Jos Gräfe, Afke Oosterhaven, Esther Mosman en Adri Bloemendal. Alle reacties nemen we mee voor de bezinning in de kerkenraad. Uiteindelijk willen we ook tot een standpunt komen met betrekking tot de vraag: als twee mensen een homoseksuele relatie in liefde en trouw aangaan, willen we als gemeente hun de mogelijkheid bieden om deze relatie te laten zegenen of niet? Daarvoor zal op de gemeenteavond van 21 oktober 2020 dit onderwerp opnieuw aan de orde komen. De informatie die u de komende tijd via Onderweg krijgt, is geschreven door de werkgroep en zal ook in de kerkenraad besproken worden.

Voor de duidelijkheid volgt nu eerst uitleg over de letters LHBT. Deze letters staan voor: lesbisch, homoseksueel, biseksueel en transgender. Bij lesbisch en homoseksueel gaat het om mensen die zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht; bij vrouwen spreken we vaak van lesbisch, bij mannen van homoseksueel. Overigens wordt het woord homoseksueel ook wel voor mannen en vrouwen gebruikt. Verder voelt iemand die biseksueel is zich aangetrokken tot zowel mannen als vrouwen. En een transgender is iemand die zich voelt als iemand van het andere geslacht dan zijn of haar biologische geslacht.

De letters LHBT staan dus voor vier groepen mensen die onderling behoorlijk verschillen. In de praktijk hebben we het meeste te maken met homoseksuele mensen en hun relatie; daarom zal de bezinning zich daarop toespitsen, al willen we de beide andere groepen zeker niet vergeten.

In de gemeente van Jezus Christus leven we van de genade en de liefde van God. Hij heeft ons gemaakt en door het geloof in Jezus zijn we kinderen van God die leven in liefde voor Hem en voor elkaar. We geloven dat de liefde van God universeel is. Denk maar aan de bekende woorden uit Johannes 3 vers 16: ‘Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.’ Daarom zullen we in de gemeente nooit iemand buitensluiten op grond van afkomst, huidskleur, seksuele geaardheid, of welke verschillen we tussen mensen ook maar kunnen opnoemen. Voor Hem zijn we allemaal gelijkwaardig.

Tegelijkertijd beseffen we dat we leven in een wereld waarin veel gebeurt wat God niet wil. Hij houdt van mensen, maar niet van de verkeerde dingen die mensen doen. Zo zijn wij ook geroepen om te houden van alle mensen, en tegelijkertijd om het kwaad wat mensen doen te benoemen en op een goede manier te bestrijden. En daar raken we de kern van het probleem waar de kerk in onze dagen mee te maken heeft als het om LHBT gaat: homoseksualiteit is eeuwenlang gezien als een afwijking en als zonde. Dit geldt zowel voor de samenleving als de kerk. Dit is de laatste decennia aan het veranderen. Meer en meer wordt homoseksualiteit gezien als een variant in plaats van een afwijking. Bovendien zijn de ogen er steeds meer voor opengegaan dat we hier niet alleen met een onderwerp te maken hebben, maar met mensen. Het gaat om mensen die tot de ontdekking komen dat ze seksueel anders geaard zijn dan de meeste andere mensen. Mensen die daarom vaak worstelen met hun geaardheid en maar moeilijk ‘uit de kast komen’, omdat ze weten dat velen hen zullen afwijzen. Dit heeft voor hen ontzettend veel innerlijke pijn en verdriet met zich meegebracht.

We zien in de samenleving dus een proces aan de gang: meer en meer wordt homoseksualiteit geaccepteerd. Maar als kerk heb je niet alleen met de ontwikkeling in de maatschappij te maken, maar ook met de vraag naar goed en kwaad. Wat is de wil van God hierin? Uiteindelijk zijn de geboden van Hem bedoeld tot heil van alle mensen, ook al kunnen wij dat niet altijd direct inzien.

In de discussie hierover is vaak onderscheid gemaakt tussen homoseksuele geaardheid en homoseksueel gedrag. Als je als homoseksueel zo geboren bent en je kunt er niets aan doen, kan het moeilijk zonde zijn. Maar homoseksueel gedrag wordt in de Bijbel toch afgekeurd? Zo konden en kunnen mensen ertoe komen om de homoseksuele geaardheid te aanvaarden, maar de praktijk van de homoseksualiteit af te wijzen. Je mag het wel zijn, maar niet doen.

Dit roept echter de nodige vragen op. Is dit onderscheid wel echt houdbaar? Iemand die homoseksueel is mag de eigen geaardheid wel aanvaarden, maar niet in praktijk brengen. En hoe zit het dan met je gevoelens? Moet je die bestrijden? Vaak genoeg hebben mensen dat geprobeerd. Met als gevolg dat velen daarin vastliepen. Bovendien, in het algemeen worden wij mensen opgeroepen om tegen ‘onze zondige aard’ te strijden. Zonde begint immers niet op het moment dat je iets verkeerd doet, maar op het moment dat je ertoe neigt om dat te doen. Jezus heeft dat (bijvoorbeeld in de bergrede) duidelijk verwoord. Daaruit blijkt dat het onderscheid tussen geaardheid en praktijk niet houdbaar is: we zullen of beide moeten afkeuren of beide moeten aanvaarden.

De grote vraag die de kerk hierin moet beantwoorden is: wat is de wil van God? Helaas is de kerk (in Nederland en wereldwijd) hierover verdeeld. Ergens is dat begrijpelijk: we zitten in een proces. Eeuwenlang is homoseksualiteit afgewezen, door kerk én samenleving. Nu is de samenleving én de kerk aan het veranderen. Maar veranderingen gaan altijd langzaam. Niet iedereen kan alles wat er gebeurt meemaken. Toch is het ook een probleem: als kerk zouden we met één mond moeten spreken. En nu zitten we met het gegeven dat de standpunten rondom LHBT de kerk tot op het bot verdelen. Een verdeeldheid die er op dit moment niet alleen meer is tussen orthodox en vrijzinnig, maar die ook dwars door de orthodoxe kerken heenloopt. Bovendien een verdeeldheid waar homoseksuele christenen de dupe van worden. Hoe vinden wij hierin een weg? Volgende keer willen we verder hierover nadenken aan de hand van de vraag: hoe weten wij de wil van God?

Lees verder met  Deel 2 - hoe weten we de wil van God?

Of ga terug naar  het overzicht.