Kerk

Fortresse Swartesluys - BleauGedurende de 80-jarige oorlog, tijdens het beleg van Steenwijk in 1580, speelde Zwartsluis een belangrijke rol als uitvalsbasis voor de Staatse troepen. Onder leiding van hopman Hans Stuper werden vanuit Zwartsluis aanvallen uitgevoerd op de Spaanse bezetters die voor de vesting van Steenwijk gelegerd waren. Toen de Spanjaarden een tegenaanval uitvoerden op het klooster Sint Janskamp bij Vollenhove werd het Stuper te heet onder de voeten en verliet hij Zwartsluis. Voordat hij vertrok paste hij de tactiek van de verschroeide aarde toe en brandde het dorp plat. Hierbij werd ook de middeleeuwse kapel verwoest. De restanten werden “int fundiren van de Schantze affgebroecken ende den gront vergraven”. Het bouwmateriaal van de kerkruïne werd dus gebruikt voor de versterking van de fortresse.

Zwartsluis kerk vanaf het water gezienIn 1604 vroegen de inwoners van Zwartsluis aan gedeputeerden van Ridderschap en Steden om een subsidie ten behoeve van de bouw van een nieuwe kerk, de basis van het huidige gebouw. De groei van de bevolking maakte al in 1649 uitbreiding noodzakelijk. Het bestaande gebouw werd aan de noordkant vergroot met een tweede beuk. De eerste steen werd gelegd door Agnes van Essen, vrouw van Johan van Isselmuden, de Drost van Vollenhove. Boven de noorddeur werden aan zowel de binnen- als buitenkant gedenkstenen aangebracht die aan deze uitbreiding herinneren. In 1743 werd het gebouw nogmaals in oostelijke richting uitgebreid.

Hervormde kerk Zwartsluis interieur

 

Rond 1860 ontstonden er plannen om de kerk af te breken en te vervangen door een grotere maar deze zijn niet tot uitvoering gebracht. Uiteindelijk werd het gebouw in 1865 ingrijpend verbouwd waarbij de pilaren tussen de beuken werden weggebroken en de twee tonvormige gewelven werden vervangen door één groot gestucadoord gewelf met stucwerk versieringen.

Hervormde kerk Zwartsluis exterieur

In 1983 werd de kerk ingrijpend gerestaureerd waarbij o.a. het gehele dak werd vernieuwd. De laatste restauratie vond plaats in 2007.